İletişim
Writer

İskender Keleş

Ağaca Çıkma/ Ağaca Tırmanma OyunuÇevir

Ağaca çıkma oyunu ağacın fazla olduğu bölgelerde çocuk ve gençler tarafından yaygın olarak oynanan bir oyundur. Ağaca çıkılarak oynanmasından dolayı oyuna “ağaca çıkma” (KK1) , “ağaca tırmanmaca oyunu ” (Gürbüz, 2017: 200) gibi adlar verilir.

Oyunun icra mekânı olarak ağaçlık araziler (Gürbüz, 2017: 200) ağaçların bolca bulunduğu ormanlık yerler seçilir. Ormanlık alanların olduğu bütün bölgelerde oynanabilir. Ayrıca park, bahçe gibi yerlerde uygun ağaçlar varsa çocuklar bu alanları değerlendirir. Oyunun icra zemini düz ve açık zeminlerdir. Zeminde taş gibi yaralayıcı malzemelerin olmamasına dikkat edilir. Oyunun icra zamanı havaların uygun olduğu günlerdir. Kış döneminde, yağmurlu havalarda oynanamaz. Oyunun belli bir icra süresi yoktur. Oyuncular sıkılana kadar oyunu devam ettirirler. Oyun için kolayca tırmanılabilen dallı budaklı ağaçlar seçilir.

Oyunun belirli olan bir araç gereci bulunmamaktadır (Gürbüz, 2017: 200). Ancak okullarda eğitim amaçlı oynatıldığında ağaca çıkmak için araç gereçler kullanılabilir. En az iki oyuncu olmak üzere 5-6 oyuncuyla birlikte oynanır. Oyun için genelde ayrı bir kıyafet kullanılmaz. Ancak ağaca çıkarken kıyafetin dala takılarak yırtılabileceği düşüncesiyle çocuklar bazen eski kıyafetlerini giyer.

Ağaca çıkma oyununun oynanış şekli şöyledir: Oyuncular ağaca çıkma oyununu oynamak için çok sayıda ağacın bulunduğu bir alanda veya ormanlarda toplanır. En hızlı şekilde ağaca çıkmayı başaran oyuncunun tespit edilmesi için oyuncular arasında sayışmaca yapılarak bir hakem belirlenir. Oyun öncesinde ağaçların çıkılacak olan noktaları tebeşir veya kalemle işaretlenir. Her oyuncunun çıkacağı ağaçlardaki hedef noktaları eşit şekilde belirlenir. Oyuncular oyun başlamadan önce aynı hizaya gelir. Hakemin işaretiyle birlikte oyuncular çevrede bulunan ağaçlara tırmanmaya çalışır. Ağaçların belirlenen yerlerine ilk çıkmayı başaran oyuncu oyunu kazanmış olur. Oyuncular zaman geçirmek ve eğlenmek amacıyla oyunun süresini uzatır. Sıkılana kadar ağaca tırmanma oyununu oynamaya devam ederler (KK1).

Oyunun farklı bir varyantında oyuncular toplanıp ağaçlık bir araziye giderler. Ağaçlık alanda bir ağaç belirler. Ağaca sırayla tırmanmaya çalışırlar. Ağaca en hızlı tırmanan oyuncu oyunun galibi olur (Gürbüz, 2017: 200).

Oyun dikkat gerektirir. Ağaçlara hızlı şekilde tırmanmaya çalışan oyuncular ağaçlara tırmanırken yere düşerek el, kol, bacak gibi vücudun belli bölümlerinin kırılıp burkulmasına neden olabilir. Ağaçlara hızlı bir şekilde koşan oyuncular ağaca çarparak yaralanabilir. Oyunun belli kuralları bulunmaktadır. Oyuncular ağaçlara doğru koşarken birbirini itemez. Birbirlerine engelleyici hareketlerde bulunamaz. Engelleyici bir hareket yapıldığında hareketi yapan kişi oyunun dışında kalır (KK2).

Ağaca çıkma oyunu oyuncuların motor becerilerini geliştirir. Kas becerilerinin gelişimine katkı sunar. Kalabalık bir oyuncu grubuyla oynanmasından dolayı eğlenme ve sosyalleşme işlevini yerine getirir. Çocukların doğa ile iletişimini sağlar. Oyuncuların tırmandıkları ağaçları tanımaları ve doğa bilgilerinin artmasını sağlar. 

KAYNAKLAR

Gürbüz, Duru Özden. (2017).Yapısal ve İşlevsel Açıdan Afyonkarahisar Çocuk Oyunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

KK1: Derleyen: İskender Keleş, Kaynak Kişi: Ali Keleş, Yaşı: 58, Eğitim Durumu: Lise, Mesleği: Emekli, Derleme Yeri: Kaleköy/ Çarşıbaşı/ Trabzon, Derleme Tarihi: 3.2. 2023

KK2: Derleyen: İskender Keleş, Kaynak Kişi: Şadiye Berber, Yaşı: 61, Eğitim Durumu: İlkokul, Mesleği: Ev Hanımı, Derleme Yeri: Küçükdere/Vakfıkebir/ Trabzon, Derleme Tarihi: 11.3.2023.

MADDE YAZARI

İskender Keleş

ISBN

978-625-99966-0-8