İletişim
Writer

BESTESU COŞKUNLAR

AnanedikÇevir

Oyunun tarihi hakkında bilgiler kısıtlı olmakla beraber, ananedik adlı kelimenin ise herhangi bir etimolojik çözümlemesine rastlanmamıştır. Kaydırak adlı oyun türünün bir çeşidi olduğu tespit edilmiştir (Özdemir, 2006: 194,532). Diğer yörelerde de aynı şekilde oynanan oyun çeşitleri mevcuttur fakat kimisi adını oyun malzemesi olan ve özel isim verilen teneke kutulardan kimisi atış çizisine verilen addan kimisi ise tekerlemesinden almıştır. Ananedik oyunu,  Ankara ilinin Bala ilçesinde tespit edilmiştir (Özdemir, 2006: 194).

Kayda geçmiş kaydırak oyununun diğer çeşitleri gibi ananedikte de temel araç gereç olarak boş bir teneke kutu kullanılmaktadır. Bunun yanında avuç büyüklüğünde yassı taşlar da oyunda atış için kullanılmaktadır. Boş teneke ve yassı taşlar ile oynanan oyun için geniş bir alan gerekmektedir. Bu alana iç içe geçirilmiş biri küçük biri büyük daireler çizilir. Çizilen dairelerin tam ortasından geçirilen kısa ve düz bir çizgi ile daireler ikiye bölünür. Küçük dairenin ortasına teneke kutu dikilir. Bu dairelerden 5 metre uzağa ise “meleh” adı verilen uzun düz bir atış çizgisi çizilir. Atışlar buradan gerçekleştirilir. Meleh adı verilen atış çizgisi Ankara Bala’da derlenen birçok çocuk oyununda aynı işlevde ve anlamda kullanılmaktadır (Özdemir, 2006: 93, 154, 194, 433).

Oyunda cinsiyet faktörü için belirleyici bir unsur yer almamaktadır. Kız ve erkek çocuklarınca, ilkbahar ve yaz aylarında oynanabilmektedir (Özdemir, 2006: 194). Oyuncular sırasıyla meleh adlı atış çizgisinden tenekeye atış gerçekleştirmektedirler. Oyun sonunda herhangi bir ceza veya ödül tespiti olmamıştır. Bunun yanı sıra tekerleme veya sayışma için de kayıtlara geçmiş bir bilgi mevcut değildir.

Oyun çocukların üzerinde psiko-motor becerilerine ve çeşitli zihinsel kazanımlarına katkı sağladığı söylenebilir. Atışlar sırasında taşları kavrama, hedefe güdülenme, kas gelişimi, el göz koordinasyonu, kurallara uyma, dikkat ve odak gibi unsurlarla da oyunda olumlu işlevsel özelliklerin eğitsel kazanımları desteklediği çıkarımı yapılabilir.

KAYNAKLAR

Özdemir, Nebi. (2006). Türk Çocuk Oyunları. 2 Cilt. Ankara: Akçağ Yayınları.

MADDE YAZARI

BESTESU COŞKUNLAR

ISBN

978-625-99966-0-8