İletişim
Writer

Araş. Gör. Yağmur Demirel

Dönme/DönmeceÇevir

Dönme Oyunu, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde oynanan geleneksel oyunlardan biridir. Oyunun daha çok İzmir, Adıyaman ve Tekirdağ yörelerinde oynandığı bilinmektedir (Özdemir, 1997: 627). Dönme oyununun ilk olarak ne zaman oynanmaya başlandığı bilinmemektedir. Dönme Oyunu adını, oyuncuların oyunun bir parçası olarak dairesel ya da kendi etraflarında dönme hareketlerinden aldığı düşünülmektedir. Oyun bazı yörelerde "Dönmece" adıyla da bilinmektedir (Demir, 2022: 58-60).

Dönme Oyunu açık alanda oynanan bir oyundur. Oyunun oynanması için sert bir zemine ihtiyaç vardır. Oyunda ihtiyaç duyulan tek malzeme toptur. Oyun iki takım hâlinde oynanabildiği gibi takım olmadan da oynanabilir (Özdemir, 1997: 627). Oyun hem kız hem de erkek oyuncular tarafından oynanır. Oyun ortalama 6 kişiyle oynanır (Demir, 2022: 58-60).

Oyuncular, sırayla ellerindeki topu tüm güçleriyle havaya fırlatır ve bu sırada kendi etraflarında olabildiğince fazla dönmeye çalışır. Oyuncuların hedefi, top yere düştükten sonra ikinci kez sekmeden önce topu yakalamaktır. Bu görevi başarıyla tamamlayan oyuncu, döndüğü sayı kadar puan kazanır. Ancak topu yakalayamayan oyuncu, herhangi bir puan alamaz. Oyun öncesinde belirlenen hedef puana ilk ulaşan oyuncu galip sayılır ve kaybedenlere cezalar verebilir. En yaygın ceza, kaybeden oyuncuların ayakkabılarından birinin saklanmasıdır. Bu durumda, kaybeden çocuklar ayakkabılarını bulmak için tek ayak üzerinde sekerek aramak zorunda kalır (Özdemir, 1997: 627).

Oyunun bir diğer versiyonu takımlar hâlinde oynanmaktadır. Bu versiyonda oyuncular sayışma yoluyla iki eşit sayıda takımlara ayrılır. Takımlar ulaşmak istedikleri toplam sayıyı belirler. Her takımdan sırayla bir oyuncu topu havaya atarak kendi etrafında döner. Top yerde bir kere sekinceye kadar kaç defa dönerse grubun hanesine o kadar puan yazılır. Oyunun başında hedeflenen skora ilk ulaşan takım oyunu kazanır (Demir, 2022: 59-60).

Dönme Oyununun, motor becerileri geliştirme, denge, koordinasyon ve hızlı hareket edebilme yeteneklerini arttıran eğitsel kazanımları vardır.

KAYNAKLAR

Demir, Necati. (2022). Geleneksel Türk Çocuk Oyunları (Cilt 3). Altınordu Yayınları.

Özdemir, Nebi. (1997). Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Çocuk Oyunlarının Halkbilimi Açısından İncelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

MADDE YAZARI

Araş. Gör. Yağmur Demirel

ISBN

978-625-99966-0-8